3.5 TEC for Society: de basis onder de onderwijsvisies

De drie grootste regio’s waarbinnen Fontys actief is, behoren tot de meest dynamische van Nederland. Zowel de regio Eindhoven (Brainport), Tilburg (Midpoint) als Venlo (Greenport) maken op dit moment een ongekend sterke economische groei door, aangewakkerd door technologische innovatie, co-creatie en ondernemerskracht. En hoewel veel ontwikkelingen onzeker zijn – niet zozeer of ze gaan plaatsvinden, maar wel in welke mate en in welk tempo – kunnen we drie fenomenen onderscheiden die relevant zijn voor de studenten en professionals die we bij Fontys opleiden:

Dit vraagt veel van de benodigde kennis, vaardigheden en houding van een nieuwe generaties werknemers, en daarmee van ons onderwijs en onderzoek.

Kennis
TEC staat voor Technology, Entrepreneurship en Creativity. Kort gezegd is TEC for Society de paraplu waaronder vijf onderzoeksthema’s binnen diverse instituten, lectoraten en kenniskringen van Fontys tot bloei komen. Eén van de ontwikkeldoelstellingen vanuit Fontys Focus 2020 luidt: een proactieve bijdrage leveren aan de onderzoekagenda’s van de internationaal georiënteerde regio’s waarin we actief zijn.
In 2017 is onderzocht hoe die agenda er voor Fontys als geheel uitziet. Dit leidde tot een lijst van meer dan 100 kennisthema’s waarop wij samen met het werkveld acteren en die er voor de maatschappij en Fontys toe doen. Uit die lijst hebben wij een clustering aangebracht in vijf onderzoeksthema’s. In de uitwerking van de vijf thema’s sluiten wij aan bij de regionale kennisagenda’s. De onderzoeksthema’s – waarin de drie elementen van TEC steeds weer terugkeren – zijn achtereenvolgens: HighTech Systems & Materials, Health, Learning Society, Creative Economy en Smart Society.

Deze thema’s zijn niet alleen de gebieden waarop binnen Fontys praktijkgericht onderzoek verricht wordt, maar ze beïnvloeden vanzelfsprekend ook de curricula van onze bachelor- en masteropleidingen (in de associate degrees staat de functiegerichtheid voorop). Deze opzet, met het profilerende zwaartepunt TEC for Society en de vijf inhoudelijke thema’s, zorgt ervoor dat Fontys een kennisintensieve netwerkorganisatie is en blijft die met haar multidisciplinaire onderzoek én onderwijs aansluit bij de vraagstukken van de samenleving en het werkveld.

Vaardigheden
Omdat kennis en vaardigheden bijna naadloos in elkaar overgaan, staat TEC evengoed voor de vaardigheden waarover onze studenten beschikken als ze Fontys met een diploma verlaten. TEC-skills, met andere woorden. Deze TEC-skills staan voor een ‘gevoeligheid’ voor (maatschappelijke) innovatie, voor (het willen) begrijpen op welke manier technologie kan helpen om vraagstukken op te lossen (technology), voor durven experimenteren (entrepreneurship), en voor co-creatie met verschillende disciplines (creativity). Deze vaardigheden zijn nodig om een betekenisvolle plek op de arbeidsmarkt in te nemen en vormen een voorwaarde voor een succesvolle loopbaan in de 21e eeuw.

Houding
Het derde element van TEC – nauw verbonden aan en hier en daar zelfs overlappend met de kennis en vaardigheden – is de houding die we onze studenten zich eigen willen laten maken. Feitelijk gaat dit
om een soort van persoonlijke vorming of Bildung. Om die betekenisvolle plek in de maatschappij te verwerven en – sterker nog – om die duurzame, sociaal rechtvaardige mondiale samenleving mede vorm te geven en te creëren, zijn bepaalde persoonlijke eigenschappen gevraagd. Flexibiliteit, wendbaarheid en onderzoekend vermogen zijn zulke eigenschappen (óók omdat we nog niet precies weten in welke richting bestaande banen en vaardigheden de komende decennia zullen veranderen). Passie en betrokkenheid ook. En nieuwsgierigheid, een open blik en gericht op verbinding. Mensen die vanuit deze houding, vanuit een maatschappelijke betrokkenheid en vanuit hun passie en drijfveren hun werk verrichten, zijn niet alleen succesvoller maar ook in toenemende mate onmisbaar. Onmisbaar voor de toekomst van onze economie, arbeidsmarkt en samenleving.

Hoewel de benaming TEC for Society nieuw is, is het geen volledig nieuw fenomeen. Veel van de elementen van TEC zijn namelijk al bewust of onbewust opgenomen in de opleidingsprofielen. TEC is onderdeel van ons DNA, bij wijze van spreken. Dit neemt niet weg dat wij de brede bekendheid van TEC binnen de organisatie en de externe profilering van Fontys op dit zwaartepunt willen versterken. We willen TEC-skills meer bewust en systematisch verankeren in de opleidingsprofielen die aan ons onderwijs ten grondslag liggen. De vertaling van de skills naar afstudeerniveaus en eindkwalificaties is daarbij onze verantwoordelijkheid, maar het onderzoek naar toekomstige rollen, gevraagde vaardigheden en vereiste kennis, doen we vanzelfsprekend in nauwe samenwerking met het werkveld.